Từ xa xưa, mật thư đã được dùng trong các chiến tranh, như bức thư "Nguyễn Trãi vi quân, Lê Lợi vi thần" trong cuộc khởi nghĩa chống giặc Minh.
Quyển Mật thư của tác giả Trần Thời biên soạn có sử dụng một số mật thư sưu tầm từ các cuộc trại rèn luyện củar các bạn trẻ.
Sách chia thành 9 dạng mật thư chính:1. Dạng mật thư đơn giản, 2. Dạng biến thể từ Morse, 3. Dạng thay thế, 4. Dạng tượng hình, 5. Dạng đọc theo khóa, 6. Dạng tọa đô, 7. Dạng hoán chuyển, 8. Dạng hóa chất, 9. Dạng giấy rời. Ở mỗi dạng, tác giả khai thác từng loại mật thư để hướng dẫn cụ thể cho bạn đọc.
Sau khi xem xong một mật thư, bạn đọc có cơ hội dịch thử vào chỗ trống và đối chiếu ở phần giải đáp.
Giải mật thư là cả một quá trình giao lưu trí tuệ rát lý thú và hết sức có hiệu quả.
Đây là loại hình được sử dụng trong các kỳ sinh hoạt thanh thiếu nhi.