“Chỉ bán sách giả” - đấy là một lời rao công khai trên một trang mạng có tên miền ở VN. Nơi đây các thành viên tha hồ rao bán những gì mình có. Thời gian gần đây, các tay làm sách giả chuyển qua chọn cách phát hành qua mạng, giao hàng tận nhà!
Mua bán công khai
Bộ sách được rao bán nhiều nhất trên các mạng là ba quyển Nhật thực, Trăng non, Chạng vạng của Nhà xuất bản Trẻ. Giá bìa bộ sách này là 368.000 đồng nhưng có mạng rao giá cực rẻ 177.000 đồng/ bộ. Vẫn không ăn thua, vào mạng xalo.vn bộ sách này được chào bán giá 155.000 đồng với lời giới thiệu: “Trọn bộ Chạng vạng, Trăng non, Nhật thực, hàng fake tốt, new 100%, giá 155K”. Giới mua bán qua mạng đều hiểu: hàng fake = hàng giả, 155K = 155.000 đồng.
Thế nhưng giá ấy vẫn còn cao so với giá của nick name babysaodem đưa ra trên trang muare.vn: trọn bộ Nhật thực nói trên chỉ có 145.000 đồng. Nếu so với con số 368.000 đồng phải bỏ ra để mua bộ sách thật, chính mức giảm giá kinh hoàng (hơn 60%) đã khiến không ít độc giả quyết định chọn mua sách giả vì tâm lý: sách giả vẫn đọc được, và nếu chọn sách giả cùng một số tiền có thể mua đến hai bộ. Cụ thể, với quyển Thiên thần và ác quỷ của Dan Brown giá sách giả là 66.000 đồng trong khi sách thật giá 110.000 đồng; quyển Khi lấy chàng - giảm giá từ 40.000 đồng xuống còn 25.000 đồng.
Bán qua mạng, các tay phát hành sách giả còn khai thác được một lợi thế nhằm thu hút người mua là giao hàng tận nhà. Tất cả chủ hàng rao bán sách trên các trang mạng đều sử dụng nick chat hoặc số điện thoại di động để giao dịch. Người mua cứ việc gọi hoặc online đặt hàng. Ngã giá xong thì người mua cho địa chỉ để người bán giao hàng.
Trường hợp người mua ở xa, sau khi ngã giá người mua chuyển tiền vào tài khoản của người bán. Tuy nhiên, trường hợp này rất ít được chọn vì những người bán sách qua mạng rất ngại để lộ danh tánh, nhất là tên người làm chủ tài khoản ở ngân hàng.
Một đặc điểm của những người bán sách giả qua mạng là hầu hết đều tập trung ở Hà Nội. Những lời rao chào bán trên các trang web cho thấy không gian hoạt động chủ yếu là ở nội thành Hà Nội và các vùng phụ cận.
Qua số máy 091519..., chúng tôi đặt mua một số sách và đề nghị gửi hàng qua đường bưu điện với lý do người mua đang ở TP.HCM. Người bán có vẻ rất ngần ngừ cho biết trước nay không bán và giao hàng qua bưu điện vì người mua phải tốn thêm tiền cước.
Chúng tôi đồng ý sẽ chịu khoản cước phí vận chuyển qua bưu điện với lý do “như vậy vẫn còn rẻ chán” thì nhận được lời hẹn: “Để tôi hỏi giá cước bưu điện, rồi sẽ nhắn tin cho anh số tài khoản. Sau khi anh chuyển tiền vào tài khoản xong, tôi sẽ gửi hàng vào cho anh”.
Tuy nhiên, đã có hai trường hợp sau đó người bán từ chối vì “anh mua số lượng ít quá, mất công bọn em đem ra bưu điện gửi”. Thế mua bao nhiêu mới gửi được, đầu dây bên kia ngập ngừng: phải từ 100 quyển trở lên!
Vẫn còn bỏ ngỏ
Lời rao của một chủ hàng đang bán sách giả trên mạng: “Đây không phải là những sách có tem chính hãng. Đây là hàng fake... Shop chỉ bán sách fake” khiến nhiều người bất ngờ. Không ngờ lại có một nơi sách giả được công khai giới thiệu, chào mời, khẳng định “đây là sách giả” một cách tự nhiên như vậy.
Anh Phạm Sỹ Sáu - cán bộ của NXB Trẻ, nơi có nhiều sách bị làm giả đang rao bán trên mạng - bày tỏ sự băn khoăn: Các trang rao vặt tồn tại rất lâu, như một dạng trang mạng xã hội. Nhưng lẽ nào những trang mạng này lại bỏ ngỏ cho hành vi công khai bán sách giả.
Thật ra mỗi diễn đàn rao vặt, tức các website cho phép các thành viên lên trao đổi mua bán, vẫn có những quy định riêng như một điều khoản ràng buộc các thành viên. Thời gian qua, chúng tôi cũng nhận thấy có một số nội dung sách giả được rao bán công khai trên một vài trang web đã bị người điều hành trang web xóa bỏ, nghiêm cấm.
Tuy nhiên, phần lớn các trang này đều có rất đông thành viên, sự trông coi không xuể, và nhiều khi những người bán sách dùng rất nhiều nick để đối phó với ban quản trị diễn đàn, nên dù có xóa ít nhiều, hiện nay các thông tin về sách giả vẫn tràn ngập trên mạng, ảnh hưởng sức mua từng đầu sách thật của các đơn vị xuất bản.
Điều này được chia sẻ từ Công ty sách Thái Hà: “Hiện chúng tôi có ít nhất hai đầu sách bị luộc là Sức mạnh của lời cảm ơn và Tôi là con gái của mẹ tôi. Khi xuất hiện các kênh bán sách lậu qua mạng như thế này là ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất kinh doanh của các công ty sách, nếu không mạnh về tài chính, một số công ty sách không bán được hàng sẽ trở thành “sống lay lắt” mất thôi”, bà Phùng Thị Hà - chuyên viên marketing của Thái Hà Books, nhận định.
Theo ông Phạm Minh Thuận - tổng giám đốc Công ty Phát hành sách Fahasa, kênh phân phối sách lớn nhất Việt Nam hiện nay, xu hướng mua hàng qua mạng là tất yếu của Việt Nam trong tương lai. “Nếu các kênh bán sách lậu này không được kiểm tra kiểm soát và ngăn chặn, sự mạnh lên của họ chắc chắn ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các kênh phát hành sách chính thức khác”, ông Thuận bày tỏ sự lo ngại.
Sách lậu đầy làng đại học
![]() Một quầy sách, giáo trình photo giá rẻ tại cổng Trường ĐH KHXH&NV - Ảnh: T.QUÝ
Đến làng đại học Thủ Đức (P.Linh Trung, Q.Thủ Đức, TP.HCM) ở đâu cũng thấy các quầy bán sách mọc lên nhan nhản. Sách được bày bán ở mọi thể loại từ truyện, tiểu thuyết đến sách khoa học công nghệ, sách giải trí đến giáo trình đại học, sách in nhái bản gốc đến photocopy thông thường. điều lạ là tất cả các loại sách ở đây đều được giảm giá quanh năm ở mức từ 30-50%, có khi còn giảm tới 70-80%.
Trong vai người đi mua truyện với số lượng lớn, tôi được chủ một cửa hàng sách ở cổng Trường ĐH KHXH&NV giới thiệu sách giảm giá quanh năm, bình thường sẽ giảm giá 50-55%, nhưng nếu mua nhiều thì có thể thương lượng lại. Theo giá của cửa hàng này, cuốn Chạng vạng có giá là 50.000 đồng (giá gốc là 105.000đ), cuốn Rừng Na Uy 40.000đ (giá gốc 72.000đ), các cuốn khác cũng được giảm giá tương tự.
Có lẽ chính vì sách lậu, sách photo được bán tràn lan bên ngoài với giá rẻ nên quầy bán sách và giáo trình của Trường ĐH KHXH&NV gần đó lúc nào cũng vắng teo. Một sinh viên Khoa kinh tế đang mua sách trước cổng Trường ĐH Khoa học tự nhiên cho biết: “Cũng biết sách ở đây là sách lậu, nhưng sinh viên cứ thấy ở đâu bán rẻ thì mua, chứ mua sách gốc tốn tiền lắm”.
Có lẽ chính tâm lý thích rẻ (của sinh viên) và thích lời nhiều (của người bán) nên mỗi ngày sách lậu, sách giả vẫn cứ được bày bán tràn lan và ngang nhiên trong làng đại học.
THANH QUÝ |
Nguồn: Tuổi Trẻ, 13/10/2009