Nguyễn Quang Thiều ham cái đẹp. Anh đụng đến đâu nhất định chỗ ấy sáng lên tức thì. Anh khoe một góc nhà toàn sách với hoa trên facebook, đã không ít lời trầm trồ: “Đẹp quá”, “sang quá”. Thời cách ly, anh ra liền hai cuốn sách, giúp độc giả giải trí trong những ngày nhàm. Đáng nói, sách của Nguyễn Quang Thiều không chỉ để đọc mà còn để ngắm, để bày.
Cuốn sách dành cho thiếu nhi của anh lấy cảm hứng từ đâu?
Nguyễn Quang Thiều: Tôi viết cho hai cháu của tôi, nhân dịp cháu nội đầy năm và cháu ngoại 2 tuổi. Trong cuốn sách này, tôi đóng vai “thư ký” chép lại câu chuyện của hai đứa nhỏ, về ngày chúng nó sinh ra, về những đứa bạn đầu tiên, về ngôi nhà chúng nó được đón về từ bệnh viện phụ sản, về quê nội, quê ngoại… Tại sao quê nội người này lại là quê ngoại của người khác, vì sao rằm trung thu, ngoài phố nhiều đèn mà ông bà chúng vẫn hì hụi vót tre, kỳ cạch suốt ngày đêm để làm chiếc đèn cho chúng chơi… Những câu chuyện nhỏ như thế liên quan đến sự thật trong đời sống chúng nó. Đây là cuốn đầu tiên. Sau này chúng nó biết nói, tôi sẽ lắng nghe những câu hỏi của chúng và sẽ chép lại. Đây chỉ là một cuốn trong series sách dành cho các cháu. Tôi dự định, nếu còn khả năng, sức khỏe, trí nhớ, tôi sẽ viết cho đến khi các cháu học hết lớp 1 thì tạm dừng.
Cuốn sách của anh dành tặng hai cháu nói riêng, tặng độc giả nhí nói chung, rất đẹp. Nhưng vì sao anh không tham gia vẽ minh họa?
Nguyễn Quang Thiều: Tôi muốn chọn người tốt nhất để vẽ. Đó là họa sỹ Kim Duẩn, người vẽ minh họa sách cho thiếu nhi rất sinh động. Chắc chắn tôi sẽ vẽ minh họa cho cuốn nào đó, có thể là cuốn sau. Chia sẻ thêm, lúc đầu, tôi chỉ định in 100 cuốn để làm kỷ niệm cho hai đứa trẻ. Và dành 30, 40 cuốn để tặng những đứa trẻ sinh năm 2018, 201. Nhưng một cán bộ của NXB Trẻ đọc bản thảo thấy thú vị, nên NXB Trẻ đã đứng ra in và phát hành.
Còn cuốn thơ mới ra mắt của anh thì sao? Đây là những sáng tác mới tinh?
Nguyễn Quang Thiều: Đây là tập thơ tập hợp những bài thơ dài và trường ca được tôi viết suốt mấy chục năm qua. Cũng có những bài đã in ở tập này, tập nọ xa xưa. Hồi xưa in 200, 300 cuốn tặng cho nhau, chắc chẳng ai còn giữ. Bây giờ tôi muốn tập hợp để in lại, 1000 cuốn, in 4 màu cả trang ruột, rất đẹp. Một điều vui, vừa ra mắt sách đã bán được khá nhiều. Còn tất cả những bức tranh trong cuốn sách, được tôi vẽ trong vòng 2 tháng, đã có người mua toàn bộ, ngay sau khi vừa vẽ xong.
Còn cuốn thơ mới ra mắt của anh thì sao? Đây là những sáng tác mới tinh?
Nguyễn Quang Thiều: Đây là tập thơ tập hợp những bài thơ dài và trường ca được tôi viết suốt mấy chục năm qua. Cũng có những bài đã in ở tập này, tập nọ xa xưa. Hồi xưa in 200, 300 cuốn tặng cho nhau, chắc chẳng ai còn giữ. Bây giờ tôi muốn tập hợp để in lại, 1000 cuốn, in 4 màu cả trang ruột, rất đẹp. Một điều vui, vừa ra mắt sách đã bán được khá nhiều. Còn tất cả những bức tranh trong cuốn sách, được tôi vẽ trong vòng 2 tháng, đã có người mua toàn bộ, ngay sau khi vừa vẽ xong.
Tại sao anh đặt tên tập thơ là “Dưới trăng và một bậc cửa”?
Nguyễn Quang Thiều: Đây là tên của một bài thơ trong tập thơ này. Bài thơ dựng nên vẻ đẹp đang bị hủy diệt. Và trong một đêm trăng, nhà thơ đi tìm những vẻ đẹp ấy. Cuối cùng, qua bao tuyệt vọng và lạc đường, nhà thơ đã tìm thấy ánh trăng- biểu tượng của vẻ đẹp muôn thuở và bí ẩn.
Anh lúc nào cũng đi tìm cái đẹp, không chỉ khi sáng tác, mà cả khi làm sách. Vì sao sách của Nguyễn Quang Thiều nhất định phải đẹp?
Nguyễn Quang Thiều: Những cuốn sách là ấn phẩm đặc biệt của con người. Tôi cho rằng, một trong những di sản lớn nhất của loài người là sách. Ở nhiều nước châu Âu sách được làm rất đẹp. Đó là sự tôn trọng bạn đọc. Tại sao chúng ta không làm một cuốn sách thật đẹp? Đáng để làm như vậy. Tôi thấy bây giờ trên thị trường bạt ngàn sách, song ẩu lắm, lỗi morat rất nhiều, rồi trình bày xấu. Phải thay đổi quan điểm đó đi. Hãy nhớ rằng, một cái bánh ngon được để trong một cái bao bì cực đẹp thì nó sẽ hấp dẫn hơn.
Nhưng sách đẹp liệu có đẩy giá thành lên quá cao?
Nguyễn Quang Thiều: Cũng tùy. Có những cuốn trình, bày đen trắng cũng rất đẹp. Ví dụ như cuốn “Viết và Đọc” của NXB Hội Nhà Văn chúng tôi, tất cả bên trong trình bày đen trắng, có in màu đâu. Bìa thì cuốn nào chẳng làm màu như nhau. Nhưng giá thành của “Viết và Đọc” không hơn những cuốn bình thường khác. Giấy đó, mực đó, nếu ta chịu chăm chút, để các họa sỹ, những người trình bày sách tư vấn cho mình, thì sẽ ra những cuốn sách đẹp, giá thành không đổi.
ĐÀO NGUYÊN /Tiền Phong