Iran chưa bao giờ gần gũi như thế, nếu bạn đọc cuốn Salam! Chào xứ Ba Tư của nhà văn Hồ Anh Thái, hiện đang làm việc tại Iran.
Xứ sở Ba Tư quen thuộc với nhiều người Việt Nam qua đầy những câu chuyện Nghìn lẻ một đêm quyến rũ. Nhưng Iran ngày nay thường chỉ biết đến qua những tin tức chiến sự hay những bí ẩn vốn dĩ thuộc về một quốc gia Hồi giáo… Với những ai chưa có cơ hội đặt chân lên miền đất Tây Á bao la này, sao không thử để trí tưởng tượng mặc sức tung hoành trong một chuyến du ngoạn qua những con chữ khác...
Cẩm nang toàn diện
Người Việt có câu: Lời chào cao hơn mâm cỗ. Không vô cớ mà tác giả đặt tiêu đề cuốn sách là câu chào phổ biến của người Hồi giáo - Salam, câu chào khi gặp mặt lẫn khi chia tay. Salam! Chào xứ Ba Tư được viết như một cẩm nang về Iran, cung cấp kiến thức nhập môn về một trong những nền văn hóa lâu đời nhất thế giới. Chỉ riêng câu chào cũng được lý giải cụ thể ở trang đầu: Trong lời chào đã chứa đựng văn hóa, tập quán và những hiểu biết cần thiết cho bất cứ ai lần đầu tiên đến xứ sở này.
|
"Có thể nói đó là những khắc họa rất chân thực về Iran. tôi đã đến Iran vài lần và cảm nhận đúng như vậy. Tôi đặc biệt thích đọc về những nét khác biệt văn hóa của Iran, nhất là với giọng văn lãng mạn của tác giả". (Trần Thị Thái Hà, cán bộ Đại sứ quán Iran tại Hà Nội) |
Chính vì mang tính "nhập môn", Salam! Chào xứ Ba Tư bao quát trên một diện khá rộng, từ chính trị, kinh tế, đối ngoại cho đến văn hóa, xã hội, khoa học công nghệ. Bạn đọc - du khách có thể tìm thấy ở đây những điều thú vị về lịch sử bi hùng của Iran, phong tục, tập quán, tính cách dân tộc... Cuốn sách cũng đưa ra những lời giải đáp về Nền điện ảnh khiến cả thế giới khâm phục, Xứ sở mời gọi những chuyến đi, hay đơn giản là ý nghĩa của hoa văn dệt trên bức thảm len từ lông cừu, những bức tranh trên tường nhà hay cách uống cốc trà nóng trong phiên chợ Ba Tư…
Đời sống của người dân Iran hôm nay cũng được thể hiện sinh động qua giọng văn tửng tửng rất… Hồ Anh Thái. Chẳng hạn như một chuyện nhỏ thôi về Cái mũi cũng là biểu tượng. Trong nhiều thứ mà người Iran có thể hãnh diện bao gồm cả việc có tiền để sửa mũi (1.000 đến 4.000 USD), hay nói cách khác, "cái băng dính màu trắng dán trên mũi mấy tuần cũng là sự chứng tỏ một đẳng cấp".
Một "lát cắt" nữa, vì ở Iran, giá xăng rẻ (khoảng 4.000 đồng), nên đám nhà giàu ở "thành phố đầy hoa" Tehran có cái thú là lái xe đi dạo loanh quanh, nhất là vào ban đêm. Mà ban đêm khác gì ban ngày vì "đèn đóm rực rỡ tưng bừng suốt đêm như không coi tiền điện là gì".
Hay một quan sát rất tinh tế khác về áo choàng đen của người phụ nữ. "Ngay cả mặc áo choàng lùng thùng, thì bên trong ấy là quần bò áo phông hoặc áo sơ mi sặc sỡ… Chỉ cần một cơn gió thốc lên, cơn gió cho ta thấy ngay một hiện thực khác. Một hiện thực về khao khát đích thực được ẩn giấu sau một tấm áo choàng bên ngoài"…
Thi vị như một bài thơ
Rõ ràng là cuốn sách hấp dẫn hơn một cuốn nhập môn bởi cách viết đa dạng và mềm mại của Hồ Anh Thái. Tác giả sử dụng nhiều thể loại, ví như du ký dành cho các miền văn hóa, tản văn để lột tả tính cách Iran, bình luận cho các vấn đề chính trị, khảo cứu khi đề cập tôn giáo, lịch sử...
Dù viết về lĩnh vực nào, tác giả nắm bắt được cái "thần" của nó và có sự chăm chút kỹ lưỡng về độ dài ngắn cũng như độ chuẩn xác của câu chữ. Kho từ vựng phong phú cộng với vốn hiểu biết sâu sắc và lối nghĩ sắc bén của một nhà văn hóa Phương Đông đã khiến cho mỗi bài viết tự nó mang sức sống riêng, dễ đọc và đôi khi, thi vị như một bài thơ…
Điều đặc biệt nữa, khác với nhiều cẩm nang du lịch khác, tác giả lồng ghép vào Salam! Chào xứ Ba Tư rất nhiều so sánh, liên tưởng giữa Iran với các nước Âu - Mỹ và đặc biệt là với Việt Nam. Chẳng hạn, trong phụ lục, khi nói diện tích Iran là 1.648.000 km2, tác giả viết thêm "gấp gần 5 lần diện tích Việt Nam".
Giới thiệu về nền điện ảnh Iran đoạt hàng trăm giải thưởng, tác giả đã làm một "ghi chú bên lề" là "Điện ảnh Việt Nam vẫn đang còn ước ao một cái giải chính thức như thế" rồi viết hẳn một lớp tu nghiệp "tưởng tượng" gồm toàn bộ các nhà biên kịch, đạo diễn Việt Nam với nhan đề như một lời kêu gọi Điện ảnh của ta ơi, hãy xem phim Iran!.
Hay tác giả đã dẫn ra triết lý sống của người Việt là "chết một đống hơn sống một người" khi nói về chuyện chờ người qua đường để đi cùng cho yên tâm!
Những cách đối chiếu, liên hệ như thế khiến cho các bài viết không chỉ sinh động mà còn gần gũi hơn rất nhiều. Âu cũng nhờ vào những trải nghiệm thực tế vô cùng phong phú được đúc kết trong cuộc đời làm nhà văn, nhà ngoại giao của tác giả.
Có nhiều cánh cửa để đến với một huyền thoại Iran, Salam! Chào xứ Ba Tư là một trong số đó!
|
Cũng trong dịp này, Nhà xuất bản Trẻ tái bản cuốn Namaskar! Xin chào Ấn Độ của Hồ Anh Thái, thành một bộ sách tham khảo về hai đất nước, hai nền văn minh sớm bậc nhất của nhân loại. |
Theo Hạnh Diễm - Thế giới & Việt Nam
Link tại đây: http://tgvn.com.vn/Item/VN/VanHoa-XaHoi/2013/11/F425D674725C5CBD/
