Hệ thống giáo dục tiên tiến của Mỹ không chỉ dành riêng cho dân bản xứ, mà còn tạo điều kiện cho tất cả các học sinh trên toàn thế giới tham gia. Chính điều này mà việc tìm kiếm cơ hội du học trung học ở Mỹ không phải là khó. Bạn chỉ cần một máy tính và hệ thống đường truyền tốt về mạng thông tin là có thể tìm ra trường mình ưng ý để làm hồ sơ nhập học. Như vậy thì làm sao tìm ra trường ưng ý? Hơi dài dòng một tẹo nhưng để kiếm trường ưng ý thì các bạn phải hiểu khái niệm thế nào là trường tốt qua website, chứ không phải ai cũng có tiền để bay nửa vòng trái đất sang tận Mỹ để tham quan cả hàng trăm ngàn trường trung học Mỹ!
Thế các trường tốt qua website là trường như thế nào? Nó nên hội đủ các điều kiện cần thiết sau đây:
1. Về đội ngũ giáo viên
Website của trường phải ghi rõ và đầy đủ lý lịch đội ngũ giáo viên: Tốt nghiệp ở đâu? Bằng cấp gì? Kinh nghiệm dạy học bao lâu? Kể cả điều tối thiểu là địa chỉ e-mail của họ cũng phải có để học sinh và gia đình học sinh liên hệ khi cần thiết.
2. Về chương trình học
Website của trường phải trình bày đầy đủ các môn học của trường từ lớp thường (regular class), đến lớp chuyên (honor class), đến lớp chọn cho những học sinh giỏi, xuất sắc học để lấy chứng chỉ (credit) đại học từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường trung học được gọi là Advanced Placement (AP) class cho đến lớp International Baccalaureate (IB) class. Tất cả những cái này trong hồ sơ xin nhập học vào đại học ở Mỹ gọi là: Rigor of secondary school record: Nó có nghĩa là hồ sơ về độ khó và chuyên cần ở trung học, một yếu tố mà đa số các trường đại học hàng đầu nước Mỹ xem là những yếu tố nhập học rất quan trọng trong chiến lược tuyển dụng sinh viên của họ (Very important admission factors to apply).
3. Về chi phí
Website của trường phải ghi rõ các khoản chi tiền bạc về:
- Học phí (Tuition fee).
- Phí học sinh nội trú kể cả học, ăn và ở (Room, Board and Tuition).
- Phí kỹ thuật (Technology Fee).
- Phí đặt cọc (Room Damage Deposit) cho việc tu bổ phòng ở cho học sinh nội trú.
- Phí bảo hiểm cho số tiền đóng học (Tuition Refund Plan) một khi học sinh vì một điều kiện gì đó mà không theo học được ở trường sau khi đã đóng tiền học. Ví dụ như bạn đã đóng tiền cho năm học, nhưng vì điều kiện thời tiết khắc nghiệt bạn muốn chuyển trường thì trường phải có nhiệm vụ làm hồ sơ chuyển trường cho bạn đến một vùng có khí hậu ấm áp hơn và số tiền bảo hiểm này dùng để nhà trường bảo toàn số tiền bạn đóng còn lại sau một thời gian ngắn học ở trường này sang cho tài khoản của trường mới, nếu bạn không đóng bảo hiểm số tiền này thì bạn sẽ mất toàn bộ số tiền đóng học cả một năm, trong khi đó có thể bạn chỉ mới học một tháng! Việc này thường hay xảy ra với một số bạn không tham khảo kỹ lưỡng trước khi làm hồ sơ xin nhập học làm mất đi toàn bộ số tiền đã nộp.
- Phí học thêm (Tuition support) phí này dùng cho bạn nào nếu cần học kèm thêm ngoài giờ tại tư gia của giáo viên, vì mặc dù đi du học nhưng học lực yếu kém.
- Phí học ngày (Private Day Student Tuition, Day Tuition) là học phí bạn chỉ đóng cho việc học mà không ăn và ở ký túc xá tại trường và bạn muốn ở với host-family (có thể là nhà người thân hoặc nhà thuê).
- Và còn một loại phí nữa cần lưu ý là phí để mở một tài khoản (account) cho học sinh khi cần thiết cấp kỳ cho những việc quan trọng, cần chi tiêu, gọi là quĩ dự trữ hay quĩ cấp cứu (International Student Reserve Account hay Emergency Fee).
- Học phí lớp ESL như thế nào? Các bạn nên biết rằng ở Mỹ các môn học không được gọi là môn học (subject) như ở Việt
4. Về hoạt động ngoại khóa (Extra-curricular activity)
Website của trường phải liệt kê đầy đủ các câu lạc bộ, tổ chức từ thiện,... mà học sinh của trường được đăng ký tham gia để làm giàu lý lịch học sinh khi làm hồ sơ nhập học vào đại học. Người Mỹ quan niệm một học sinh xuất sắc không chỉ có điểm trung bình Grade Point Average (GPA) toàn điểm A mà học sinh ấy phải biết quan tâm đến cộng đồng xã hội, phải có một quan hệ giao tiếp với xã hội (relationship) rộng rãi và năng động, phải là con người toàn diện! Thà họ cho học bổng cho một học sinh có một vài điểm B mà có hoạt động ngoại khóa đầy mình còn hơn tặng học bổng cho một học sinh đầy điểm A, nhưng thành tích cộng đồng chẳng có gì! Hoạt động ngoại khóa đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình xin học bổng ở trung học phổ thông và Đại học Mỹ đấy các bạn ạ.
5. Về tiền tài trợ và hỗ trợ tài chính
(Endowment and Financial Aid)
Cần quan tâm đến điều này trên website của trường vì chỉ có trường tốt thì mới có tiền tài trợ (endowment) từ các cựu học sinh thành đạt hoặc từ các tổ chức tư nhân nhiều và chính điều này giúp nhà trường có quỹ hỗ trợ tài chính cho học sinh quốc tế. Điều này chỉ có ở trường trung học phổ thông tư thục ở Mỹ, trường công lập hầu như không có hỗ trợ tài chính cho học sinh quốc tế mà chỉ có học bổng của tiểu bang và liên bang cho dân bản xứ.
6. Trường tốt là một trường có tính diversity
Tớ không thể dịch nổi từ này, nếu nói tính đa dạng thì nó mang nghĩa vật chất vô tri, còn nói nó có nghĩa là tính đa văn hóa thì sát nghĩa hơn. Một trường muốn có tính này, trường đó phải có học sinh của nhiều quốc gia trên thế giới đến để học, điều này sẽ mang đến cho bạn sự hiểu biết về các nền văn hóa và phong cách sống đa văn hóa, dễ hội nhập, chuẩn bị cho bạn trở thành một công dân quốc tế (international citizen).
7. Còn một yếu tố rất quan trọng nữa mà ít ai để ý tới đó là: “Một trường tốt không bao giờ nhận học sinh trung học phổ thông học lớp 12!!!”
Tại sao? Vì các trường đại học thuộc hạng top ở Mỹ không bao giờ nhận và cho học bổng những học sinh không toàn diện. Giáo dục Mỹ luôn thống nhất trong hướng đào tạo bạn trở thành những công dân quốc tế, để sau này khi ra làm việc bạn có thể hòa nhập với mọi vùng lãnh thổ, mọi nền văn hóa trên toàn cầu. Họ không những yêu cầu bạn phải có điểm trung bình cao, Toefl cao, SAT Resoning Test và SAT Subject Tests cao và đều mà còn đánh giá bạn qua những hoạt động cộng đồng, khả năng hòa nhập với thế giới qua những hoạt động như lãnh đạo nhóm (làm trưởng nhóm - team leader), những đóng góp cho những tổ chức từ thiện cho người tàn tật, người già neo đơn, trẻ mồ côi không nơi nương tựa, những hoạt động thể thao có tính cộng đồng,... Những trường tốt họ có những câu lạc bộ thiện nguyện, những hoạt động mang tính chất bổ ích và tạo cho bạn thành những thành viên năng động và dễ hòa nhập với thế giới xung quanh, và đó là hoạt động ngoại khóa cho học sinh sau những giờ học tập mệt nhọc. Những tổ chức này có truyền thống cả hơn trăm năm, nên họ muốn bạn phải là thành viên của trường họ ít ra phải hai niên khóa trở lên thì bạn mới có một hồ sơ toàn diện và đầy đủ về con người bạn, và bạn dễ dàng thành công khi làm hồ sơ nhập học vào những trường đại học nổi tiếng nhất nước Mỹ! Điều này sẽ mang đến vinh dự cho trường của họ, từ đó họ sẽ tăng giá học phí, ăn ở và thu lợi nhuận cao về cho trường. Nên nhớ rằng mọi mục đích của người Mỹ là quảng cáo và lợi nhuận!
