Khác với tên sách đầy chất khoa học quân sự, bộ hồi ký chiến đấu của Fidel Castro Ruz lại đem đến cho độc giả một cái nhìn cận cảnh vào những chủ đề hấp dẫn: chân dung một Fidel tuổi 20 hào sảng, nghĩa hiệp, trong sáng, lý tưởng.
ã tròn 60 năm kể từ ngày chàng trai tuổi 27 Fidel Castro đứng ra chỉ huy 120 chàng trai tuổi 20 khác tấn công vào trại lính Moncada với vài chục khẩu súng săn trên tay, bắt đầu cho cuộc đấu tranh lật đổ chế độ độc tài, mở ra một trang mới cho lịch sử Cuba, độc giả sẽ thật ngạc nhiên khi nhận thấy sự tươi nguyên của ký ức, của sử liệu được cung cấp trong hai tập sách.
Fidel Castro và các cộng sự của ông đã bắt đầu làm công tác tư liệu, tìm gặp nhân chứng, ghi chép câu chuyện ngay trong cuộc chiến đấu, ngay khi cách mạng thành công. Cũng vì thế, xung quanh việc dịch, xuất bản bộ sử đặc biệt này còn rất nhiều câu chuyện, cảm xúc mà những người trong cuộc muốn chia sẻ với bạn đọc.
Tuổi Trẻ trò chuyện với ông Fredesmán Turró González - đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Cuba tại Việt Nam, và ông Nguyễn Đình Bin - cựu đại sứ, cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam, người hiệu đính bộ sách, đại diện nhóm dịch giả.
"Tính hào sảng, nghĩa hiệp như chàng Don Quixote của Fidel phát huy rất mạnh thành tình hữu nghị, đoàn kết quốc tế" Ông Nguyễn Đình Bin |
* Được biết năm 2010 bộ sách này đã được xuất bản tại Cuba. Ông có thể cho biết giới trẻ Cuba đã đón nhận như thế nào?
- Ông Fredesmán Turró González: Đấy là một sự kiện lớn ở Cuba. Đã có nhiều sách viết về Chủ tịch Fidel Castro, trên thế giới cũng lưu hành nhiều sách viết từ các cuộc phỏng vấn ông, nhưng bộ hồi ký chiến đấu này chính là thủ bút của Fidel, là bộ lịch sử chân thực nhất, đầy đủ nhất về cuộc cách mạng mà chính Fidel lãnh đạo.
Ông tuyên bố: ông sẽ chịu trách nhiệm công bố lịch sử một cách chân thực nhất. Chính vì thế đây là bộ sử vô giá với những sử liệu đã được thu thập ngay lúc nó vừa diễn ra. Nhân dân Cuba như chúng tôi đánh giá rất cao sự kiện này. Giới trẻ, thanh niên Cuba tất nhiên chỉ biết lịch sử qua sách vở và các lời kể, đọc bộ sử này họ đã được tiếp cận lịch sử một cách chính xác và khách quan nhất, biết được cha anh mình đã sống và chiến đấu anh hùng như thế nào, có lý tưởng về công lý và công bằng của ngày mai ra sao.
Tôi mong rằng giới trẻ Việt Nam cũng sẽ tiếp nhận bộ sách này như vậy, vì những điểm tương đồng trong lịch sử và lý tưởng của hai dân tộc, hai đất nước chúng ta.
* Nhân nói về tính lý tưởng, ông có thể cho biết những lý tưởng về sự công bằng, một cuộc sống tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người, chính quyền dân chủ thay cho độc tài... của các chàng trai tuổi 20 đã tấn công trại lính Moncada, đã làm nên cuộc cách mạng 5 năm 5 tháng 5 ngày ở Cuba, đến hôm nay, sau 60 năm, đã trở thành hiện thực ở Cuba chưa?
- Ông Fredesmán Turró González: Cả thế giới ai cũng biết Cuba đã và đang gặp rất nhiều khó khăn về kinh tế và nhiều mặt khác do chính sách bao vây, cấm vận, trừng phạt của Mỹ.
Chúng tôi không tiếp cận được với các nguồn tài chính, đầu tư lớn trên thế giới, giao thương không phát triển được, và nhiều hệ lụy khác. Nhưng tôi vẫn có thể tự hào nói rằng những lý tưởng mà chàng trai Fidel tuổi 20 và những chàng trai khác đi theo ông đều đã đạt được.
Trước cách mạng, chế độ độc tài có những chính sách hết sức khắc nghiệt, nhất là về nhà ở khiến người dân nghèo không thể tiếp cận. Sau cách mạng, một trong những việc đầu tiên chính phủ mới đã làm là xây dựng nhà cho nhân dân, hoàn toàn miễn phí.
Ngày nay ở Cuba giáo dục cũng hoàn toàn miễn phí, cơ hội dành cho tất cả mọi người và được thế giới đánh giá là một nền giáo dục rất tốt. Y tế cũng vậy, chúng tôi cũng đứng hàng đầu. Sau đại hội đảng vừa rồi, chúng tôi đang thực hiện các bước cải cách kinh tế.
Chúng tôi nhìn vào những gì mà Việt Nam và các nước khác đã làm, đã đạt được, đã rút kinh nghiệm để tìm ra cách làm phù hợp với mình. Tôi nghĩ rằng Cuba sẽ mau chóng ra khỏi danh sách chậm phát triển, và vẫn trung thành với lý tưởng của mình.
Nói như cách nói của Fidel: “Cuba vẫn ở đó”.
"Bộ hồi ký chiến đấu này chính là thủ bút của Fidel, là bộ lịch sử chân thực nhất, đầy đủ nhất về cuộc cách mạng mà chính Fidel lãnh đạo" Ông Fredesmán Turró González |
* Gọi là hồi ký chiến đấu nhưng chân dung Fidel hiển hiện khá rõ trong hai tập sách này, phần hồi ức tuổi trẻ và những bức thư, điện liên tục trong suốt cuộc chiến đấu: một Fidel trong sáng trong lý tưởng, nhiệt huyết trong cống hiến, tài năng trong lãnh đạo quân sự, hào sảng, nghĩa hiệp trong quan hệ với bạn bè... Fidel mà các ông đã biết có giống như thế?
- Ông Fredesmán Turró González: Tất nhiên. Fidel luôn là một anh hùng, một thần tượng với tôi và nhân dân Cuba.
- Ông Nguyễn Đình Bin: Tôi được biết Fidel từ khi sang Cuba học đại học năm 1963, có nhiều cơ hội được làm việc gần gũi với ông từ ngày ấy (ông Bin chuyên làm phiên dịch cho Fidel trong những lần làm việc với Việt Nam, rất được Fidel quý mến, và được mọi người gọi là “con nuôi của Fidel” - NV).
Tôi biết ông đúng như bạn vừa nói, và xin bổ sung: khi đã làm lãnh đạo, tính hào sảng, nghĩa hiệp như chàng Don Quixote của ông phát huy rất mạnh thành tình hữu nghị, đoàn kết quốc tế, hết sức trong sáng và cũng hết sức sâu sắc.
Người Việt Nam không thể quên năm công trình mà Cuba đã tặng sau khi Fidel phất cờ giải phóng ở thành cổ Quảng Trị: bệnh viện và khách sạn Việt Nam - Cuba ở Hà Nội, con đường Xuân Mai - Ba Vì, trại gà giống Tam Đảo và trại bò giống Ba Vì.
Rất thiết thực và rất ý nghĩa, các công trình ấy vẫn vận hành tốt đến tận bây giờ. Trong chiến tranh Việt Nam, khi có những quan điểm khác nhau được đưa ra bàn thảo giữa các nước anh em XHCN, Fidel rất can đảm đứng ra bảo vệ Việt Nam.
Tôi nhớ mãi ba lần Fidel đến sứ quán Việt Nam tại Cuba khi tôi làm cán bộ ở đó. Lần thứ nhất khi ở Việt Nam đang diễn ra cuộc tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân, Fidel đến, ngồi nói chuyện cả buổi về quân sự.
Lần thứ hai, được tin Bác Hồ mất, Fidel mang vòng hoa đến viếng, gương mặt đau buồn thật sự, ngồi lại rất lâu để hỏi chuyện về Bác Hồ, luôn miệng than tiếc vì chưa được gặp Bác.
Lần thứ ba vào tháng 5-1975, nghe tin Việt Nam thống nhất đất nước, ông hồ hởi đến ngay mang theo một chai rhum đã cất 50-60 năm. Vừa tới, ông ào ạt đòi khui rượu uống mừng... Những ứng xử ấy rất thân tình như một người trong nhà chứ không phải chỉ là nghi thức ngoại giao.
Cuba hôm nay tuy còn khó khăn, rất khó khăn nhưng vẫn giữ tinh thần hữu nghị quốc tế ấy trên rất nhiều hoạt động cụ thể.
* Làm việc rất vất vả và cẩn trọng để có bản dịch tốt nhất, ông mong muốn bạn đọc trẻ Việt Nam lĩnh hội điều gì qua bộ sách này?
- Ông Nguyễn Đình Bin: Tôi nghĩ tuổi trẻ đồng nghĩa với lý tưởng, hoài bão, phấn đấu. Các bạn hãy đọc sách để biết tuổi trẻ của Fidel và bạn bè ông như thế nào, họ đã thực hiện ước mơ ra sao, từ đó suy nghĩ đến hoài bão của mình, của đất nước mình. Việt Nam hôm nay đang phải đương đầu với bao nhiêu khó khăn: kinh tế, chủ quyền, đối nội, đối ngoại. Là người làm công tác ngoại giao, nhìn các nước xung quanh, đôi khi tôi rất buồn. Thời của mình đã qua rồi, tương lai đất nước nằm trong tay các bạn trẻ. Tôi tin tưởng sâu xa rằng khi tuổi trẻ chuyển biến mạnh mẽ thì đất nước sẽ thay đổi.
Theo - PHẠM VŨ - Báo Tuổi Trẻ
Chiều 20-7, tại Nhà hữu nghị TP.HCM, NXB Trẻ đã tổ chức ra mắt bộ hồi ký chiến đấu Thắng lợi có ý nghĩa chiến lược và Cuộc phản công có ý nghĩa chiến lược của tác giả Fidel Castro Ruz. Bộ sách đầy ắp những chi tiết sống động. Trải nghiệm của người lãnh đạo khởi nghĩa, văn phong của một nhà văn du kích, những văn kiện, tài liệu, thông báo chiến sự, thư từ trao đổi với các chỉ huy, câu chuyện của những người cùng chiến hào được thu thập ngay trong sự kiện... đã làm nên một bộ hồi ký có giá trị sử liệu chân thực, đặc biệt, vô giá. Bộ sách giúp người đọc giải mã được những huyền thoại của chủ nghĩa anh hùng cách mạng một thời, hiểu được vì sao những giấc mơ lý tưởng tuyệt vời đã biến được không thành có, đã có lúc trở thành hiện thực, đã đối mặt với thực tế nghiệt ngã và đã ở lại trên cuộc đời này như thế nào. |